تعالی و حضور در مثنوی معنوی و دیوان شمس

پایان نامه حاضر، با هدف بررسی تعالی و حضور در عرفان مولوی (مثنوی معنوی و دیوان شمس)، انجام شده است. تعالی و حضور به عنوان دو بُعد تشخص خداوند، همواره یکی از مهم ترین مباحث وجودشناسی الهیاتی، محسوب شده اند. در حوزه های مختلف فکری و کلامی در دین اسلام نیز، این مسئله، همواره مورد بحث و اختلاف نظر قرار داشته است. بیشتر این بحثها، از آیات قرآنی نشأت گرفته، چرا که در قرآن از خداوند، با این دو بُعد، یاد شده است. متصوفه نیز در عرفان نظری، دربحث وجودشناسی، به این مسئله پرداخته اند. در این میان، مولوی که از بزرگترین عرفای قرن هفتم محسوب می شود، در دو اثر مهم و گرانقدر خود - مثنوی معنوی و دیوان شمس- که در آنها مبانی فکری خویش را بیان داشته، به این ابعاد وجودی خداوند پرداخته است. سوالاتی که در این پژوهش موردنظر قرارگرفته اند، عبارتند از: 1- تعالی در عرفان مولوی در چه مواردی از توحید مطرح شده است؟ 2- اندیشه تعالی در عرفان مولوی در چه بخش از تعالی( معرفت شناختی و وجودشناختی) جای دارد؟ 3- حضور در عرفان مولوی در چه مواردی از عرفان اسلامی مطرح شده است؟ 4- جمع بین تعالی و حضور در عرفان مولوی چگونه صورت گرفته است؟